συνεντεύξεις

 

Συνέντευξη στη Μαίρη Γκιώνη-Λαρεντζάκη "Εφημερίδα Παλμός Γαλατσίου"

*

 

-Κυρία Καίτη Λιανού-Ιωαννίδου ευχαριστώ για την χαρά και την τιμή, καλοτάξιδο το βιβλίο σας.

-Εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για μένα και τις απόψεις μου.

 

1^η ερωτ. … Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του νέου σας βιβλίου υπό τον τίτλο «Η άλλη πλευρά του παραδείσου» τί διαπιστώνετε στην αγορά του βιβλίου; Τί συμβαίνει;

Απ.   Άσχετα με το αν ένα βιβλίο πάει καλά, όπως λέμε, οι Έλληνες δε διαβάζουν κι αυτό είναι λυπηρό. Ένα καλό βιβλίο είναι μια όμορφη συντροφιά.

 

2^η ερωτ. … Είναι η εποχή κατάλληλη για τον συγγραφέα να μοιραστεί το πάθος του για τα έργα του με τον αναγνώστη;

Απ.  Περνάμε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Πιστεύω πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο καθένας μας δεν αφήνουν τον κατάλληλο χρόνο ή αν θέλετε την διάθεση ώστε ο αναγνώστης να μοιραστεί, όπως λέτε, το πάθος του συγγραφέα. 

 

3^η ερωτ. … Η επίγνωση των δυσκολιών σας κάνουν δυνατότερη; Τί εμπόδια υπερπηδάτε;

Απ.  Δεν υπήρξε ποτέ περίοδος της ζωής μου που οι εκάστοτε δυσκολίες να με καθήλωσαν. Εμπόδιο δεν υπάρχει. Η αγάπη γι’ αυτό που κάνω είναι ο οδηγός μου.

 

4^η ερωτ. … Ο συγγραφέας ποιούς υποστηρικτές έχει; Σκέφτεστε τις πωλήσεις ή παραμένετε στα σύννεφα της δημιουργίας μόνο;

Απ.   Το αναγνωστικό του κοινό είναι και ο μόνος υποστηρικτής. Σε κάποιο μου βιβλίο γράφω «… Ξεκίνησα μια πορεία μέσα σ’ ένα άγνωστο κόσμο, με ένα σκοπό. Να ζήσω τη μαγεία και να τη γράψω. Πέρασαν χρόνια για να καταλάβω πως ό,τι βιώνεις μπορείς να το πλάσεις με τα δάκτυλά σου μέσα στη φούχτα σου και να κτίσεις μια ολόκληρη πολιτεία, άγνωστη για σένα μέχρι τότε, που σιγά σιγά γίνεσαι μέρος της. Ζεις μαζί με τους ανθρώπους της…». Νομίζω πως αυτά τα λίγα λόγια λένε τα πάντα, γιατί πραγματικά από την στιγμή που αρχίζω να γράφω μπαίνω σε ένα χώρο που τον πλάθω μόνη μου και ζω τη μαγεία της δημιουργίας μου. Είμαι ο ήρωας,  αλλά και ο κομπάρσος. Είμαι ο θεατής, ο αναγνώστης, ο σκηνοθέτης, ο συγγραφέας. 

 

5^η ερωτ. … Όλα βαίνουν καλά; Τί σας ενοχλεί σήμερα περισσότερο από ποτέ;

Απ.   Δυστυχώς τίποτε δεν πάει καλά. Εγώ μεγάλωσα. Το τρένο έφυγε, τα παιδιά όμως; Όλα αυτά τα παιδιά που πάνω τους στηρίζουμε το μέλλον… θα υπάρξει μέλλον; Ανησυχώ..

 

6^η ερωτ. … Είστε μουσικός, λυρική τραγουδίστρια, μας συνδέουν δάσκαλοι στο κλασσικό τραγούδι και στην μουσική, χαίρομαι γι αυτό. Εγώ ντρεπόμουν πολύ, δεν τραγούδησα. Μιλήστε μας για την καριέρα σας, είχε την εξέλιξη που θέλατε;

Απ.  Η πρώτη Όπερα που άκουσα ήταν η Τραβιάτα του Βέρντι. Ήμουν μικρή. Με μάγεψε. Πόσο θα ήθελα να ήμουν εγώ εκείνη που τραγουδούσε! Ονειρευόμουν… και τα όνειρά μου κάποτε άρχισαν να πραγματοποιούνται όταν μπήκα στο Ωδείο και ξεκίνησα κλασσικό τραγούδι. Μετά το τέλος των σπουδών μου άρχισαν νέα όνειρα, μιας μεγάλης επιτυχημένης καριέρας, όμως οι συνθήκες δε μου επέτρεψαν να αγγίξω αυτό το μεγάλο όνειρο κι έτσι παρουσιάστηκα μόνο σε πολιτιστικές εκδηλώσεις.   

 

7^η ερωτ. … Μπορεί η άποψη, όπως διατυπώνεται, του συγγραφέα να αλλάξει την αντίληψη και την προσέγγιση στα φαινόμενα του αναγνώστη;

Απ.   Πιστεύω πως ναι, αρκεί η γραφή του συγγραφέα να είναι πολύ δυνατή.

 

8^η ερωτ. … Τί ευκαιρίες σας έχει δώσει η πόλη μας; Καθώς ξέρω είστε ενεργός πολίτης.

Απ.   Όταν θέλησα να παρουσιάσω το βιβλίο μου στο Δήμο, πραγματικά η πόλη μας με αγκάλιασε. Και αυτή την ζεστή αγκαλιά θα τη θυμάμαι πάντα.

 

9^η ερωτ. … Αν σας έδιναν την δ/νση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου μας, τί θα κάνατε; Τί θα αλλάζατε;

Απ.   Θα έδινα ευκαιρίες ώστε να φανούν τα ταλέντα. Υπάρχουν πολλά ταλέντα που βρίσκονται στην αφάνεια.

 

10^η ερωτ. … Ποιά είναι η γνώμη σας για το καλοκαιρινό Φεστιβάλ στο Δήμο μας;

Απ.   Είναι μια πολύ καλή προσπάθεια. Ο Δήμος φέρνει αξιόλογους καλλιτέχνες και η προσέλευση του κοινού είναι μεγάλη.

 

11^η ερωτ. … Ποιά είναι η καινοτομία στο χώρο της συγγραφής; Στο χώρο της μουσικής επί παραδείγματι ένα έργο του Thomas Larcher για 14 έγχορδα έχει ως βασική ιδέα την παραγωγή ήχων και θορύβου με τη χρήση κερμάτων ευρώ αντί για δοξάρι στα έγχορδα. Ο συνθέτης λέει ότι το ευρώ είναι πιο ελαφρύ από το φράγκο.

Απ.  Απ’ ότι ξέρω σημαντική καινοτομία για τον χώρο αστυνομικών μυθιστορημάτων θεωρήθηκαν οι ιστορίες με ντετέκτιβ τον Σέρλοκ Χολμς, τις οποίες έγραψε ο Σκωτσέζος (ιατρός, συγγραφέας) Σερ Άρθουρ Ιγνάτιος Κόναν Ντόυλ. Μάλιστα επειδή θέλησε να επικεντρωθεί στα ιστορικά του μυθιστορήματα αποφάσισε πως έπρεπε να σκοτώσει τον Χολμς μαζί με τον καθηγητή Μοριάτρυ, όπου και πέφτουν από έναν καταρράκτη. Η κατακραυγή όμως του κόσμου ήταν τόσο μεγάλη που ανάγκασε τον Κόναν να επαναφέρει τον Χόλμς λέγοντας πως σκηνοθέτησε ο ίδιος τον θάνατό του.  

 

12^η ερωτ. … Πόσες φορές έχετε πάει στο Μέγαρο Μουσικής από την ίδρυση του;

Απ.   Δυστυχώς μόνο τρεις.

 

13^η ερωτ. … Είδαμε στη Λυρική να προσεγγίζει το κοινό με εμφανίσεις όπως στην Βαρβάκειο αγορά και αλλού. Ποιά είναι η γνώμη σας;

Απ.   Λυπάμαι πραγματικά. Όταν ήμουν μικρή έμαθα πως μια καλή εμφάνιση δεν τιμά μόνο τον απέναντι μας αλλά δείχνει και την προσωπικότητα  μας. Δυστυχώς όλα αυτά τα πιστεύω μου με τα χρόνια καταρρίφθηκαν. 

 

14^η ερωτ. … Ανήκομεν εις την Δύσην; Ποιές οι επιρροές μας από την εποχή της Τουρκοκρατίας που μας οδήγησαν καλλιτεχνικά; Μουσικά;

Απ.   Μετά το τέλος της δικτατορίας του 1967 και την ένταξη μας στην Ευρωπαική Ένωση το 1981, ανήκομεν εις την Δύσην, δεν έπαψαν όμως τα 400 χρόνια της Τουρκικής κατοχής που τότε επηρέασαν τους Έλληνες, όχι μόνο μουσικά αλλά και στον τρόπο ζωής τους, να καθορίσουν την πορεία του νεότερου πολιτισμού. Παρατηρούμε μια συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων να θεωρεί κάθε τί ανατολίτικο, παραδοσιακό. Το παρελθόν μοιάζει να στριφογυρίζει. Ο σημερινός Έλληνας θα χαρεί να ακούσει Ανατολίτικη  μουσική. Να χορέψει ζεϊμπέκικο ή χασάπικο. Να απολαύσει Τούρκικα φαγητά, γλυκά. Χρησιμοποιεί Τούρκικες λέξεις στο λεξιλόγιο του. Κι όμως ανήκομεν εις την Δύσην.   

  

15^η ερωτ. … Υπάρχει οργασμός στον χώρο των Τεχνών-Γραμμάτων, πληθώρες οι εκδηλώσεις-δημιουργίες. Τί κοινό έχει διαμορφωθεί κατά τη γνώμη σας;

Απ.  Πιστεύω πως όλες αυτές οι πληθώρες εκδηλώσεων δημιούργησαν ένα κοινό αδιάφορο για την τέχνη.

 

16^η ερωτ. … Η μνήμη και η φαντασία σας σας οδηγούν πάντα στη συγγραφή ή εκφράζεστε και με διαφορετικούς τρόπους;

Απ.   Αγαπώ πολύ και την ζωγραφική. Τον ελεύθερο χρόνο μου ζωγραφίζω. Μεταφέρω τα συναισθήματα μου αγγίζοντας με τα πινέλα μου τον καμβά.

 

17^η ερωτ. … Η μουσική είναι ένα μέσο επικοινωνίας και κατανόησης, ένα μέσο για συμφιλίωση όπως λέει ο Hans Werner Henze, ο  ιστορικός συνθέτης, που έφυγε στις 27/10/2012. Συμφωνείτε με αυτό;

Απ.  Πιστεύω πως η μουσική εάν βρισκόταν σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας θα μας ένωνε. Η μουσική δεν έχει όρια, δεν τη χωρίζουν ηγέτες, κράτη. Μιλάει την ίδια γλώσσα σε όλους τους λαούς.    

 

18^η ερωτ. … Ποια η γνώμη σας για τα ηλεκτρονικά βιβλία; (e-books).

Απ.  Έμαθα σε έναν άλλο τρόπο ανάγνωσης, όπως εξάλλου και οι περισσότεροι, πόσο μάλιστα εκείνοι της δικής μου γενιάς. Παρόλα αυτά δε θα έλεγα ποτέ όχι σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο. Πρέπει να πηγαίνουμε μπροστά.

 

19^η ερωτ. … Ο Μανόλης Αναγνωστάκης γράφει:… «Φοβάμαι τους ανθρώπους…» Εσείς τους φοβάστε και γιατί;

Απ.   Κυρία Γκιώνη, ο Αναγνωστάκης υπήρξε ένας ποιητής που πάντα θαύμαζα. Το ποίημά του «φοβάμαι» μας φέρνει τόσο κοντά στην πραγματικότητα, μια αλήθεια που τη ζούμε καθημερινά. Ναι, κυρία Γκιώνη, φοβάμαι κι εγώ τους ανθρώπους για τον ψεύτικο χαρακτήρα τους. Ναι, κυρία Γκιώνη, φοβάμαι ακόμα πιο πολύ σήμερα και θα φοβάμαι ίσως κάθε μέρα και περισσότερο.   

 

20^η ερωτ. … Με τί αισθητήριο επιλέγει το κοινό ένα βιβλίο; 

Απ.   Όλα τα βιβλία έχουν υπέροχα εξώφυλλα. Αυτό είναι και το πρώτο που θα κοιτάξει το κοινό. Θα δει την τιμή. Θα διαβάσει το οπισθόφυλλο, θα δει φυσικά και το όνομα του συγγραφέα και θα αποφασίσει.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γαλατσίου Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2012 Αρ. φύλλου304

___________

Συνέντευξη στην Μαίρη Λαρεντζάκη-Γκιώνη

 

Ερ. 1^η Κυρία Λιανού-Ιωαννίδου Καίτη ένα νέο σας βιβλίο με τη συνεργασία της Εμμανουήλ Πηνελόπης κυκλοφορεί. Πώς αισθάνεστε;

Απ.  Κυρία Γκιώνη χαίρομαι πραγματικά, και σας ευχαριστώ που μου δίνετε αυτή την ευκαιρία να μιλήσω για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, όπως είναι η συνεργασία. Από μικρή άκουγα πως το να συνεργαστεί κανείς είναι πολύ δύσκολο και μερικές φορές και ακατόρθωτο. Μπαίνουν μες στη μέση ειδών ειδών συμφέροντα, όπως οικονομικά αλλά και άλλα θέματα που δημιουργούν ρήξη ανάμεσα στους συνεργάτες. Το πιστεύω για μια συνεργασία πάνω σε ισότιμη βάση για ένα κοινό στόχο καταρρίπτεται. Οι ιδέες του καθ’ ενός είναι διαφορετικές άρα και οι αποφάσεις. Με την Πηνελόπη γνωριστήκαμε δυο χρόνια πριν, όταν παρουσίαζε το δικό της βιβλίο. Μας ένωσαν πολλά κοινά, όπως η αγάπη για τα βιβλία, η αγάπη για δημιουργία αλλά και κάτι άλλο, η αγάπη για την Ελλάδα. Για μια Ελλάδα που πονά και υποφέρει, για μια Ελλάδα που μας έχει χαρίσει αμέτρητους θησαυρούς. Είναι πολύ σπουδαίο η συνεργασία να βασίζεται σε αυτή την τόσο  μικρή αλλά και μεγάλη λέξη την «αγάπη». Αγάπη για να μπορείς να συνεχίζεις. Σ’ αυτή τη λέξη στηριχτήκαμε κυρία Γκιώνη και προχωρήσαμε και θα συνεχίσουμε να προχωράμε μαζί μέχρι την ολοκλήρωση του στόχου μας.   

Ερ. 2^η  ΕΛΛΑΔΑ Σ’ ΑΓΑΠΩ- ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ. Ένας τίτλος που μας γεμίζει συγκίνηση. Τι θα απολαύσουμε; Ποιο το περιεχόμενο του;   

Απ.  Το βιβλίο μας αποτελείται από είκοσι μικρές ιστορίες όπου μέσα απ’ αυτές αναδύεται η παράδοση του τόπου μας και όχι μόνο. Σε κάθε ιστορία υπάρχουν αναμνήσεις που ενώνουν το τότε με το τώρα, και μας αγκαλιάζουν. Με την Πηνελόπη ταξιδέψαμε στο παρελθόν. Βρεθήκαμε σε μέρη άγνωστα για μας και ζήσαμε μαζί με τους ήρωές μας θρύλους, παραδόσεις, συνήθειες.

Ερ. 3^η  Πως αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Απ.   Εποχές που δε γνωρίσαμε άρχισαν να κεντρίζουν το ενδιαφέρον μας, αλλά και οι φόβοι πως η πολιτιστική μας παράδοση κινδυνεύει να χαθεί μέσα στη δίνη των γεγονότων και μέσα στην αέναη ροή του χρόνου, μας οδήγησαν στη συγγραφή αυτού του λαογραφικού βιβλίου.

Ερ. 4^η  Έχει φωτογραφίες το βιβλίο σας μέσα; Τι άλλο έχει;

Απ.  Σε κάθε ιστορία υπάρχει το ανάλογο φωτογραφικό υλικό. Στις τελευταίες σελίδες του υπάρχει λεξιλόγιο και ενδεικτικές διαδικτυακές πηγές για περαιτέρω μελέτη.

Ερ. 5^η  Πόσος χρόνος χρειάστηκε να δουλέψετε μαζί με την Πηνελόπη;

Απ.  Η συλλογή πληροφοριών για τα διάφορα ήθη και έθιμα, για τις παραδόσεις μας για οτιδήποτε είναι αυτό που ένωσε και ενώνει τις γενιές και ύστερα οι ιστορίες που θα έπρεπε με εύστοχο τρόπο να περιλάβουν όλα αυτά που μας χαρακτηρίζουν σα λαό,   είναι αρκετά χρονοβόρα υπόθεση. Παρ’ όλα αυτά πιστεύω πως ο ένας χρόνος που χρειάστηκε για να ολοκληρώσουμε το πρώτο μας βιβλίο, μιας σειράς που θα ακολουθήσουν με γενικότερο τίτλο «ΕΛΛΑΔΑ Σ’ ΑΓΑΠΩ», δεν ήταν και τόσο μεγάλος.

Ερ. 6^η  Ποια τα συναισθήματα σας κατά τη διάρκεια της συγγραφής του;

Απ.  Κυρία Γκιώνη, στην μνήμη μας υπάρχουν αμέτρητες εικόνες, διαδρομές της ζωής μας. Υπάρχουν ήχοι, που συνεχίζουν να ηχούν ακατάπαυστα. Υπάρχουν ομιλίες που ακόμα ακούμε. Γυρίζοντας λοιπόν τις σελίδες της ζωής μου, μια και το βιβλίο μας αναφέρεται στο παρελθόν, ταξίδεψα πολύ πιο μακριά, σε εποχές που μόνο είχα ακούσει. Μπλέχτηκα μαζί με τον κόσμο τους κι έζησα νοερά τη δική τους ζωή.

Ερ. 7^η  Πώς νοιώθετε που τελείωσε και κυκλοφορεί;

Απ.    Πρώτα απ’ όλα ικανοποίηση, χαρά. Το «ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ» είναι ένα βιβλίο αναφοράς στο παρελθόν. Ήθη και έθιμα, ελπίδες, μνήμες ενώνονται μεταξύ τους για να γεμίσουν τις σελίδες του. Η κυκλοφορία του είναι η πραγματοποίηση ενός ονείρου.   

Ερ. 8^η  Έχετε κάτι άλλο στο τυπογραφείο;

Απ.  Αυτή τη στιγμή όχι. Πιστεύω όμως πως σύντομα θα εκδοθεί το δεύτερο βιβλίο της σειράς «ΕΛΛΑΔΑ Σ’ ΑΓΑΠΩ» και το οποίο θα περικλείει ανάλογες λαογραφικές ιστορίες.

Ερ. 9^η  Τι θα θέλατε να κάνετε ως δημιουργός… συγγραφέας… ζωγράφος;

Απ.  Κυρία Γκιώνη ο πρώτος μου έρωτας, όπως έχω ξαναπεί και σε άλλη συνέντευξη, ήταν η μουσική. Συγκεκριμένα το λυρικό θέατρο. Δεν μου δόθηκαν οι ανάλογες ευκαιρίες για να προχωρήσω σε μια καριέρα, όπως επιθυμούσα εγώ, κι έτσι έμεινε ένα όνειρο, στην ψυχή. Με την ζωγραφική νοιώθω πως μεταφέρω τα συναισθήματα μου αγγίζοντας με τα πινέλα μου τον καμβά. Πραγματικά θα ήταν όμορφο να κάνω μια έκθεση παρουσιάζοντας έργα ζωγραφικής και Αγιογραφίας. Όταν όμως γράφω, νοιώθω πως μπαίνω σε ένα χώρο που τον πλάθω μόνη μου. Κάθομαι στον υπολογιστή μου, στο δωμάτιο μου, αλλά δεν υπάρχει δωμάτιο. Γύρω μου υπάρχει ένα κενό που εγώ λίγο λίγο το γεμίζω και γίνεται ο χώρος μου. Γίνομαι ο ήρωας του βιβλίου μου, ο κομπάρσος, γίνομαι ο σκηνοθέτης, ο αναγνώστης. Είναι ένας τόπος όμορφος γιατί είναι δικός μου, και αυτόν τον τόπο δεν μπορεί κανείς να τον αγγίξει και να τον αλλάξει.

            Τι θέλω να κάνω; Αυτό που βγαίνει μέσα απ’ την ψυχή μου και μεταφέρεται σε τόσες λευκές σελίδες, μέχρι που γεμίζουν, για να φτάσουν να γίνουν διηγήματα ή μυθιστορήματα, θέλω να το γνωρίσει ο κόσμος. Σε κάθε μυθιστόρημα μου είναι ο καθ’ ένας μας. Είναι μυνήματα για την ζωή, τον έρωτα, την αγάπη, τον άνθρωπο.

Ερ. 10^η  Είστε ευτυχισμένη, χαρούμενη;

Απ.   Σε κάποιο μου βιβλίο γράφω: “Ευτυχία; Είναι μια λέξη που δύσκολα κανείς μπορεί να εκτιμήσει την αξία της, γι’ αυτό και δεν την προφέρω εύκολα. Του ότι έχω μια σπουδαία οικογένεια. Ναι! Αυτό είναι ευτυχία”.

            Πέραν όμως από την ευτυχία που σου προσφέρει η όμορφη οικογένεια, όπως αναφέρω στο βιβλίο μου, υπάρχουν αμέτρητες στιγμές ευτυχίας και χαράς στη ζωή μας, αρκεί να θέλουμε να τις δούμε, να αφήσουμε πίσω κάθε τι που μας πονά και μας κάνει να υποφέρουμε. Να έχουμε τη δύναμη να προσπερνούμε τις κακίες του άλλου. Να βλέπουμε μόνο τις ομορφιές της ζωής. Να μπορούμε να συγχωρούμε. Και τότε ναι, θα γίνουμε ευτυχισμένοι και χαρούμενοι.

Σας ευχαριστώ πολύ κυρία Γκιώνη.

 

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γαλατσίου στις 29 Νοεμβρίου 2013 ημέρα Παρασκευή αρ. φύλλου 350

 

 

 

ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

ΤΗΣ

ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ

*

Οι πολυέλαιοι της εκκλησίας είχαν σβήσει. Παντού ήταν σκοτεινά. Ησυχία! Η ηρεμία της νύχτας θαρρείς πως μας συντρόφευε. Σε λίγο μέσα στο ιερό διέκρινα την πορτοκαλιά φλόγα ενός κεριού να τρεμοπαίζει, και ύστερα ακούστηκε η φωνή του ιερέα.

«Δεύτε λάβετε φως»

 Εκείνη η μικρή φλόγα έλαμψε τις λαμπάδες μας. Οι πολυέλαιοι άναψαν. Ο ναός γέμισε φως. Ήταν δώδεκα τα μεσάνυχτα.

«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»

Ακούστηκε ξανά η φωνή του ιερέα βροντώδης και γεμάτη κατάνυξη. Οι καμπάνες ήχησαν απ’ άκρη σε άκρη. Βεγγαλικά φώτισαν τον ουρανό. Η νύχτα έγινε μέρα. Όλοι μαζί υψώσαμε τις λαμπάδες μας και με μια φωνή φωνάξαμε.

            «Αληθώς Ανέστη».

*

Θυμάμαι τα χρόνια που πέρασαν σα σταγόνες βροχής, που λαμπιρίζουν καθώς κυλούν από τα βρεγμένα φύλλα των λουλουδιών. Χαμογελαστά χρόνια, που δεν πέρασαν στη λήθη. Στέκονται εκεί να θυμίζουν πως μπορούμε να ζούμε απλά, με συντροφιά την αγάπη. Θυμάμαι πως βοηθούσα τη μητέρα να φτιάξουμε τα κουλουράκια της Λαμπρής, να ζυμώσουμε τα τσουρέκια, την αγωνία που είχα να δω αν φούσκωσαν και να βάψουμε τα αυγά κάθε Μ. Πέμπτη. Και κάθε χρόνο μου διηγιόταν το έθιμο των κόκκινων αυγών.

«Η πρώτη που είδε», μου έλεγε «τον Χριστό που Αναστήθηκε ήταν η Μαγδαληνή, έτρεξε λοιπόν να το πει στους μαθητές Του. Στο δρόμο συνάντησε μια γυναίκα που κρατούσε ένα καλάθι με αυγά. Μόλις την είδε να τρέχει έτσι, τι ρώτησε που πάει και η Μαγδαληνή της είπε για τον Κύριο που Αναστήθηκε. Δεν το πιστεύω της αποκρίθηκε εκείνη. Αν είναι αλήθεια να γίνουν κόκκινα τα αυγά που κρατώ. Και φυσικά έγιναν».

Με αυτές τις θύμισες των χρόνων των παλιών ταξίδεψα, νοερά, σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας κι έζησα κάποια ήθη και έθιμα του τόπου μας. Ζήστε τα κι εσείς μαζί μ’ εμένα.

 Βρέθηκα στην Πάτμο, το νησί όπου ο Άγιος Ιωάννης έγραψε την Αποκάλυψη.  Την Μ. Πέμπτη γίνεται η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου και του Νιπτήρα, την δε Κυριακή του Πάσχα στο Μοναστήρι γίνεται η δεύτερη Ανάσταση όπου το Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες και μοιράζουν κόκκινα αυγά στους πιστούς.

Όταν πήγα στη Θράκη μου έκανε εντύπωση το κάψιμο του Ιούδα. Παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του και τον περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας κλαδιά. Μετά την περιφορά του Επιταφίου θα κάψουν τα κλαδιά μαζί με το ομοίωμά του Ιούδα. Αλλά και στα περισσότερα χωριά της Κρήτης τα παιδιά μαζεύουν ξύλα και σχηματίζουν ένα βουνό απ’ αυτά. Τη παραμονή της Ανάστασης τοποθετούν στην κορυφή αυτού του βουνού το ομοίωμα του Ιούδα και το καίνε την ώρα που ο ιερέας λέει το «Χριστός Ανέστη». Οι καμπάνες κτυπάν συνεχώς, ενώ τα πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό.

Την χρονιά που είχα πάει στην Καλαμάτα ενθουσιάστηκα με τον σαϊτοπόλεμο. Αυτό το έθιμο πηγάζει από τους αγώνες του 1821. Εκείνοι που διαγωνίζονται φορούν παραδοσιακές ενδυμασίες και χρησιμοποιούν χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους μπαρούτι. Ένας άλλου τύπου… πόλεμος, είναι ο «χαλκουνοπόλεμος» στο Αγρίνιο.  Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Μετά την απελευθέρωση όμως συνεχίστηκε το άναμμα των χαλκουνιών, «αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές» υπό την μορφή πολέμου, ο λεγόμενος χαλκουνοπόλεμος, ανάμεσα σε δυο ομάδες. Στην εποχή μας το έθιμο αυτό αναβιώνει κάθε Μ. Παρασκευή όχι πλέον υπό τύπου πολέμου ώστε να κυριαρχήσει μια ομάδα, αλλά το ποιος θα παρουσιάσει το πιο ωραίο θέαμα ανάβοντας τα χαλκούνια του. Αλλά και στη Χίο, στο Βροντάδο, το έθιμο του γνωστού ρουκετοπόλεμου έχει τις ρίζες του από την Τουρκοκρατία.

Με συγκίνησε η Μ. Παρασκευή στη Σύρο, όπου οι Επιτάφιοι Ορθοδόξων και Καθολικών συναντιούνται μαζί στην κεντρική πλατεία και γίνεται δέηση όλο κατάνυξη. Στο άλλο νησί των Κυκλάδων, τη Νάξο οι κοπέλες στολίζουν τον Επιτάφιο αφού πρώτα καθαρίσουν τις εκκλησίες. Το Πασχαλινό τραπέζι είναι πολύ ξεχωριστό με το μπατούδο «κατσίκι γεμιστό». Σε ένα άλλο νησί μας, την Πάρο μεγάλο ενδιαφέρον έχει η περιφορά του επιταφίου της Μάρπησσας.  Σε κάθε στάση που γίνεται φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού όπου παιδιά αναπαριστούν το Θείο δράμα.

Δεν μπορώ να ξεχάσω τη φορά που βρέθηκα στη Ζάκυνθο. Η Ανάσταση γίνεται με την Ανατολή του ηλίου. Ο Μητροπολίτης χτυπά τις καμπάνες και αφήνει ελεύθερα λευκά περιστέρια. Από το καμπαναριό ρίχνουν κανάτες. Αλλά και στην Κέρκυρα το Μ. Σάββατο το πρωί μετά την ακολουθία χτυπούν οι καμπάνες και οι κάτοικοι απ’ τα παράθυρα των σπιτιών τους ρίχνουν πήλινα δοχεία στους δρόμους προκαλώντας μεγάλο κρότο.

Ένα άλλο όμορφο Πασχαλινό έθιμο που θα μου μείνει αλησμόνητο είναι το βράδυ της Ανάστασης στο Λεωνίδιο. Οι κάτοικοι έχουν κατασκευάσει χάρτινα αερόστατα τους λεγόμενους αφανούς και μόλις ακουστεί το Χριστός Ανέστη, ανάβουν τις κολλημάρες και τα φωτεινά αερόστατα γεμίζουν τον ουρανό και χάνονται. Λένε πως το έθιμο το έφεραν ναυτικοί από την Ιαπωνία και την Κίνα. 

Τα έθιμα του Πάσχα είναι από τα πιο όμορφα έθιμα της πατρίδας μας. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας η γιορτή αυτή έχει κι ένα πολύ ξεχωριστό χαρακτήρα, και είναι μοναδικός για κάθε μέρος.

Σας εύχομαι μέσα απ’ την καρδιά μου «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ».

           

Σημείωση:

Για πληροφορίες των Πασχαλινών εθίμων χρησιμοποίησα το διαδίκτυο.

 

   Copyright © 2013     Καίτη Λιανού-Ιωαννίδου
“All rights reserved "

 

Το ανωτέρω κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παλμός Γαλατσίου

Παρασκευή 3 Μαΐου 2013 αρ. φύλλου323